محسن ایزان[1]، دانشجوی دکتری مدیریت آموزشی، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران.

مصطفی قادری، دانشیار گروه برنامه ریزی درسی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.

ناصر شیربگی، دانشیار گروه مدیریت آموزشی، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه کردستان، تهران، ایران.

چکیده

پژوهش حاضر باهدف واکاوی تجربه راهبران آموزشی از اجرای الگوهای نظارت آموزشی معلم-محور در مدارس ابتدایی انجام گرفت. این پژوهش به شیوه کیفی و با رویکرد مبتنی بر نظریه داده بنیاد انجام شد. مشارکت کنندگان بالقوه شامل راهبران آموزشی استان آذربایجان غربی بود که با روش نمونه‌گیری هدفمند تا رسیدن به نقطه اشباع نظری انتخاب شدند. داده‌ها با استفاده از یک پروتکل مصاحبه نیمه ساختمند جمع‌آوری گردید. محاسبه اﻋﺘﺒﺎر و رواﯾﯽ داده‌ها با استفاده از دو روش ﺑﺎزﺑﯿﻨﯽ مشارکت‌کنندگان و ﻣﺮور ﺧﺒﺮﮔﺎن ﻏﯿـﺮ شرکت‌کننده در ﭘﮋوﻫﺶ انجام گرفت. داده‌ها پس از پیاده سازی به شکل استقرایی و با شیوه ی کدگذاری نظری ﺑﺮرﺳﯽ ﺷﺪﻧﺪ. یافته‌های به‌دست‌آمده از واکاوی تجربه راهبران در چهار مقوله 1) محیط نظارتی رابطه مدار و اعتماد محور 2) نظارت مبتنی بر بهبود تدریس 3) نظارت مبتنی بر کاراندیشی 4) نظارت مبتنی بر خودتاملی و همچنین چالش‌های تجربه راهبران در پنج مقوله 1) افق دید متفاوت معلمان و راهبران 2) ضعف دانش و مهارت تدریس معلمان 3) جامعه‌شناسی محیط نظارت 4) قضاوت و ارزیابی چندجانبه 5) فقدان دانش و مهارت برنامه‌ریزی درسی دسته‌بندی شد. واکاوی تجربه راهبران آموزشی از اجرای الگوی نظارت و راهنمایی کلاس درس محور نشان داد که در این الگو، راهبران آموزشی از ارتباط با معلمان تاثیر می پذیرند و قادرند تاثیرات مختلفی نیز بر آنها داشته باشند. براین اساس می توان از تجارب آنان جهت حل مسائل و مشکلات معلمان و خود راهبران آموزشی بهره گرفت.

کلیدواژه‌ها: تجربه راهبران آموزشی، الگوی نظارت آموزشی معلم-محور، مدارس ابتدایی

. Mohsenizan68@gmail.com. نویسنده مسئول، [1]

شناخت گرایی ، فرایندهای ذهنی را مورد توجه قرار می دهد.

شناخت گرایان بر خلاف رفتار گرایان به جای تأکید بر رفتار قابل مشاهده ، فرایند های عالی ذهنی مانند تفکر ، تعقل ، ادراک و مسأله گشایی را مورد توجه قرار می دهند و براین باورند که حافظه ، انگیزش و تفکر نقش مهمی در آن بازی می کنند. بر اساس دیدگاه های جدید موجود در این نظریه، یادگیری فرآیندی است که طی آن دانش و اطلاعات به وسیله ی خود یادگیرنده:

   کسب می شود؛

   پردازش می شود؛

   دست کاری می شود؛

   و به یاد سپرده می شود.

سپس دانش و اطلاعات کسب شده در موقعیت مناسب به وسیله ی خود یادگیرنده :

Ø    به یاد آورده می شود؛

Ø    سازمان نبدی می شود؛

Ø    وبا دانش و اطلاعات جدید.

نگاهی بر نظریه های یادگیری رفتار گرایی

مقدمه

نظریه های یادگیری در واقع اصول کلیت یافته ای هستند که زمینه ی یادگیری و شرایط آن را تبیین می کنند. نظریه ها ضمن هدایت روش های تدریس، معلمان را با سودمندی و کاربردی بودن روش به کار گرفته شده آشنا می سازند. البته تاکنون هیچ مکتب یا نظریه ی واحدی نتوانسته است تصویر جامع و کاملی از تمامیت یادگیری انسان ارایه دهد.

·        معیار قضاوت رفتار گرایان فقط رفتار قابل مشاهده » است.

·        در تدریس رفتار گرا چه یاد گرفتن »  مهم تر از چگونه یادگرفتن » است.

·        هدف اساسی رفتار گرایی پی بردن به روابط قابل پیش بینی محرک ها و پاسخ ها است.

·        در کلاس درس رفتار گرا ، دریافت هر پاداش محرکی برای یادگیری های بعدی است.

·        تمرین و تکرار در فرآیند یادگیری رفتار گرایی نقش بسزایی دارد.

کتاب های ایشان (تالیفی و ترجمه ها) با داشتن  بار معنای و علمی وزین، نثری شیوا داشته و خواننده  را  بدون خسته شدن  با خود  به دنیایی فهم برنامه ریزی درسی دعوت می کند و امیدواری  به آینده را به دانشجویان برنامه ریزی درسی هدیه می کند. ما نیز امیدوارم که دانشجویان و علاقه مندان به فهم برنامه ریزی درسی بنا به نیاز و شرایط خود با مطالعه این آثار ارزشمند درک خود را از برنامه ریزی درسی عمق و غنای بیشتری بخشند.

کتاب های چاپ شده استاد قادری

1- برنامه ریزی در عصر پست مدرن

پاتریک اسلاتری؛ مترجمان ایزدی، صمد؛ قادری مصطفی - نشر آوای نور- چاپ اول 93

2- نوفهم گرای در برنامه ریزی درسی( ازنوفهی تا پسا نوفهمی)

مصطفی قادری؛ نشر آوای نور- چاپ دوم 93

3- عمل و نظریه در مطالعات برنامه ریزی درسی( ویژه دانشجویان کارشناسی علوم تربیتی ، دانشجویان مراکز تربیت معلم و دوره های آموزشی معلمان)

مصطفی قادری؛ نشر آوای نور- چاپ دوم 93

4-بستر های فهم برنامه ریزی درسی

مصطفی قادری؛ انتشارات یادواره کتاب- چاپ دوم 88

5- برنامه ریزی درسی و فرهنگ: رویاروی ها و هم آوری ها

مصطفی قادری؛ سودا کرم کار- نشر آوای نور - چاپ اول 92

6- نظریه انتقادی تعلیم وتربیت: نقد برنامه درسی مدرنیته و سرمایه داری متاخر

مصطفی قادری؛ انتشارات یادواره کتاب-چاپ اول89

تحلیل واریانس چند متغیری MANOVA

برای مقایسه میانگین اثرات یک یا چند متغیر مستقل بر روی یک متغیر وابسته براساس طرح های آزمایشی مختلف، روش های آماری متعددی مانند آزمون t و آزمون تحلیل واریانس تک متغیری ANOVAبکار گرفته می شود.اما در حالتی که بیش از یک متغیر وابسته مدنظر قرار دارد، با توجه به وابستگی بین متغیرهای وابسته از روش های تحلیل چند متغیره استفاده می شود.

در طرح تحلیل واریانس چند متغیری دو یا چند متغیر وابسته پیوسته با یک یا چند متغیر مستقل مقوله ای ارزیابی می شوند. برای مثال مطالعه اثرات جنسیت(مرد، زن) روی رضایت شغلی کارگران و غیبت آنان از کار و یا بررسی اثرات نوع تدبیر درمانی (رفتاری-شناختی، روان کاوی، درمان فشرده) روی ارزیابی کارکرد کلی(پیامد بالینی) و رضایت مراجع از خدمات درمانی، از این قبیل می باشد. فرضیه صفر برای این آزمون در حالت کلی به صورت زیر است :H_0: μ_1=μ_2=⋯=μ_i

این فرضیه بیان می کند که میانگین همه گروه ها در جامعه برابر می باشد. در روش MANOVA ماتریس حاصلضرب برداری کل(T) به دو گروه ماتریس حاصلضرب برداری بین گروه ها (B) و ماتریس حاصلضرب برداری درون گروه ها(W) تفکیک می شود.T=B+W Tمیزان انحراف نمونه ها از میانگین را در هر سطح متغیر مستقل یا گروه از میانگین کل هر متغیر وابسته را نشان می دهد.ماتریس B اثرات متفاوت تدابیرآزمایشی را روی مجموعه متغیرهای وابسته نشان می دهد.در نهایت W نشان می دهد که نمونه ها در هر سطح یا گروه متغیر مستقل چگونه از میانگین های متغیرهای وابسته منحرف می شوند. چهار آزمون آماری متعارف در این زمینه وجود دارد : اثر پیلایی، لامبدای ویلکز، اثر هتلینگ و روش بزرگترین ریشه دوم. پرکاربردترین این آماره ها لامبدای ویلکز می باشد که براساس نسبت Wبر B+Wساخته می شود.در عمل اگر اثرمتغیر مستقل بر متغیرهای وابسته از نظر آماری معنادار باشد، یعنی اگر تدابیرآزمایشی اثرگذار باشند، در اینصورت مقدار B نسبتا بزرگ و Wکوچک خواهد بود.

دلایل استفاده از MONOVA

اغلب اتفاق می افتد زمانی که هدف محقق بررسی بیش از یک متغیر وابسته است، به جای استفاده از روش های چند متغیری هر بار یکی از متغیرهای وابسته را در نظر گرفته و از روش ANOVA برای تحلیل استفاده می نماید. استفاده از این روش می تواند اشکالاتی را به وجود آورد که در ادامه به بیان آن ها می پردازیم : 1- آزمون های آماری تک متغیری به طور معمول همبستگی متقابل متغیرهای وابسته را نادیده می گیرد. در حالیکه روش MANOVAهمبستگی متقابل بین متغیرهای وابسته را با بررسی ماتریس های واریانس کواریانس در نظر می گیرد. 2- روش MANOVA محققان را قادر می سازد تا روابط بین متغیرهای وابسته را در هر سطحی از متغیرهای مستقل بررسی کنند. 3- این روش به شناسایی متغیرهای وابسته با بیشترین توان تفکیک در گروه بندیکمک می کند. 4- MANOVAبه واسطه توان افزایش یافته در موقعیت چند متغیری می تواند تفاوت های گروهی نامشخص تحت شرایط تحلیل های آماری تک متغیری را آشکار نماید. 5- روش MANOVA سطح آلفای کلی یا میزان خطای نوع اول (یعنی احتمال این که فرض صفر درست بوده و به اشتباه رد شود)را کنترل می کند. برای مثال اگر بخواهیم تفاوت های جنسیتی(متغیر مستقل) را با چهار متغیر وابسته رضایت شغلی (پرداخت، مزایا، همکاران و محل کار) بررسی کنیم و برای این کار از چهار آزمون جداگانه t و یا روش ANOVAاستفاده نماییم، با سطح خطای 5% برای هر آزمون با خطای نوع اول برابر 0.054 مواجه خواهیم شد. در این حالت استفاده از روش MANOVA این مشکل را برطرف می کند.

چه موقع نباید از MANOVA استفاده کرد

حداقل دو حالت وجود دارد که تحت آن شرایط نباید از MANOVA استفاده نمود و یا اینکه در کاربرد آن ها باید جانب احتیاط رعایت شود : 1- اگر همبستگی بین متغیرهای وابسته وجود نداشته باشد. موقعیت ایده آل برای استفاده از تحلیل واریانس چند متغیری زمانی است که متغیرهای وابسته دارای همبستگی متوسط باشند. 2- در شرایطی که متغیرهای وابسته دارای همبستگی بسیار بالایی هستند نیز نباید از MANOVA استفاده شود. از نظر آماری اینگونه همبستگی ها خطر هم خطی چندگانه را افزایش می دهد. از لحاظ مفهومی متغیرهایی که دارای همبستگی بالایی هستند، ممکن است سازه ی یکسانی را اندازه گیری کنند و بنابراین در مطالعه به عنوان متغیرهای زائد تلقی شوند.

مفروضه ها و محدودیت های آماری در تحلیل واریانس چند متغیری

نرمال بودن چند متغیری : یکی از شرایط استفاده از تحلیل واریانسواریانس چند متغیری نرمال بودن چند متغیری متغیرهای وابسته می باشد.در صورت عدم برقراری این فرض از روش های مختلف تبدیل داده ها مختلف استفاده می شود. استقلال :   کننده گان در تحقیق باید مستقل از یکدیگر باشند، به لحاظ آزمایشی می توان گفت اگر شرکت کنندگان به صورت تصادفی انتخاب شوند، فرض استقلال برقرار می شود. مقادیر پرت و گمشده : روش تحلیل واریانس چند متغیری به مقادیر پرت یا کرانه های متغیرهای وابسته بسیار حساس است. خارج نکردن مقادیر پرت از تحلیل و یا تبدیل نکردن این داده ها می تواند میزان خطای نوع اول و دوم را افزایش دهد. همگنی ماتریس های واریانس-کواریانس : روش استاندارد برای ارزیابی برابری ماتریس های کواریانس آزمونت M باکس است، که در آن معناداری آماری شاخص ناهمگنی یا نابرابری محسوب می شود. از جمله روش های اصلاح نقض این مفروضه ها تبدیل متغیرهای وابسته است. خطی بودن : فرض بر آن است که بین جفت متغیرهای وابسته روابط خطی برقرار است. در صورت مشاهده روابط غیرخطی می توان از تبدیل های مناسب استفاده نمود.

منبع : پژوهش چند متغیری کاربردی ، نوشته ی لاورنس اس.میزر، گلن گامست و ا.جی.گارینو. ترجمه دکتر حسن پاشا شریفی و همکاران. انتشارات رشد.

ProQuest 

http://www.proquest.co.uk  

Emerald 

http://www.emeraldinsight.com

ADPRIMA 

http://www.adprima.com

Eric 

http://www.eric.com  

Proquest Dissertation 

http://wwwlib.umi.com/dissertations 

این پایگاه شامل  اطلاعات كتابشناختی و چكیده بیش از دو میلیون پایان نامه های  دانشجویان 1000 دانشگاه جهان ( غالبا" آمریكای  شمالی ) در  مقاطع كارشناسی ارشد و دكتری است. سالانه اطلاعات 47000 پایان نامه جدید به این مجموعه اضافه می شود. امكان  دستیابی به اطلاعات كتابشناختی  و چكیده پایان نامه های جهان از سال 61 تا كنون (از سال 1997 به بعد  همراه با 24 صفحه آغازین آن) از طریق نشانی فوق وجود دارد.-

طرح تحقیق

قسمت اول: انتخاب موضوع تحقیق

موضوع تحقیق ،طرح یک مشکل است که محقق در جستجوی یافتن پاسخ یا راه حل برای آن است .

عوامل موثر در انتخاب موضوع تحقیق

1) کنجکاوی انسان : انسان برای ی حس کنجکاوی خود ، به دنبال راه حل معقول برای معماها و مشکلات است به همین جهت تمایلات انسان برای پاسخ گویی به معماهای موجود یکی از منابع انتخاب موضوع تحقیق است .

2) نیاز و ضرورت : نیازهای موجود هر محقق ویا جامعه ، ممکن است او را وادار به انتخاب موضوع نماید . این نیاز ممکن است نوعی اام باشد مثل پایان نامه های کارشناسی ارشد و دکتری

3) بضاعت علمی : کسانی که در رشته خاصی تخصص و اطلاعات داشته باشند در انتخاب موضوع در همان زمینه امادگی بیشتری دارند .

4) تجربه : فعالیت های قبلی محقق در امر پژوهش آمادگی و انگیزه بیشتری در او ایجاد میکند ضمن اینکه هر تجربه تحقیقی هموار کننده تحقیقات بعدی می شود .

5) محدودیتها : توجه به محدودیتهای محیطی و عوامل بازدارنده ، می تواند در انتخاب موضوع و نوع تحقیق موثر باشد